Historia

W 1952 roku założono w Katowicach Technikum Wychowania Fizycznego, zajmujące się kształceniem nauczycieli wychowania fizycznego i instruktorów różnych dyscyplin sportowych. Organizatorami szkoły byli Alojzy Chruszcz i Zdzisław Szumski. Technikum zostało w 1957 roku przekształcone w Studium Nauczycielskie Wychowania Fizycznego. Ze studium tego – na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 1 września 1970 roku – powstała Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego w Katowicach. Rektorem nowopowstałej uczelni został prof. Lechosław Dec (1970-1975), a następnie doc. Włodzimierz Reczek (1975-1980).

W czerwcu 1973 roku, w ramach prowadzonego w WSWF kierunku wychowanie fizyczne, utworzona została specjalność rehabilitacja ruchowa. Realizowana była w Zakładzie Rehabilitacji Ruchowej, której pierwszym kierownikiem była prof. n. med. Krystyna Dobosiewicz, twórca programu rehabilitacji ruchowej w Polsce.

W 1975 roku specjalność ta została przekształcona w samodzielny kierunek studiów, od 1997 roku noszący nazwę "fizjoterapia" (Uchwała Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z 20 marca 1997 roku).

W 1979 roku Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego w Katowicach przekształcona została w Akademię Wychowania Fizycznego w Katowicach, z funkcjonującym od 1981 roku Wydziałem Wychowania Fizycznego. Pierwszym rektorem AWF był prof. Lechosław Dec (1980-1984). Następnie godność tę piastowali: prof. Stanisław Socha (1984-1990), prof. Joachim Raczek (1990-1996), prof. Janusz Nowotny (1996-1999), prof. Wiesław Pilis (1999-2003), prof. Władysław Mynarski (2003-2005), prof. Zbigniew Waśkiewicz (2005-2012), prof. Adam Zając (2012-2020), prof. Grzegorz Juras (2020-2024), prof. dr hab. n. med. Andrzej Małecki (od 2024 r.).

W 1991 roku na mocy decyzji Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych Akademia uzyskała uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora, a w 1999 roku stopnia naukowego doktora habilitowanego w dziedzinie nauk o kulturze fizycznej. W 2000 roku uruchomiony został kierunek zarządzanie i marketing (obecnie zarządzanie), w 2001 roku uruchomiono studia doktoranckie w zakresie nauk o kulturze fizycznej, a w 2005 roku kierunek turystyka i rekreacja. Na mocy decyzji Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 sierpnia 2004 roku został utworzony drugi wydział – Wydział Fizjoterapii. Od 21 marca 2008 roku, na mocy ustawy z dnia 23 stycznia 2008 roku o nadaniu nowej nazwy Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Akademia nosi imię Jerzego Kukuczki, wybitnego polskiego alpinisty i himalaisty.

Decyzją Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 21 lipca 2009 roku powstał trzeci wydział – Wydział Zarządzania Sportem i Turystyką. W latach 2006-2014 AWF Katowice prowadziła kształcenie w zamiejscowych ośrodkach dydaktycznych. Jako jednostki organizacyjne Wydziału Wychowania Fizycznego działały: Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju (lata 2006-2009) oraz Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Zabrzu (od 2009-2014).

W uczelni funkcjonuje Szkoła Doktorska w zakresie nauk o kulturze fizycznej, dwanaście kierunków studiów pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolite magisterskie. Są to, w kolejności uruchamiania: wychowanie fizyczne, fizjoterapia, zarządzanie, turystyka i rekreacja, bezpieczeństwo wewnętrzne, aktywność fizyczna w zdrowiu publicznym, sport, trener osobisty z dietetyką sportową, trener zdrowia oraz odnowa biologiczna. Uczelnia prowadzi również wieloprofilowe studia podyplomowe i kursy dokształcające.

W 2018 roku na mocy uchwały Senatu AWF Katowice powołane zostało Biuro Transferu Technologii. Zadaniem Biura jest zaktywizowanie społeczności akademickiej w zakresie komercjalizacji badań prowadzonych przez uczelnię. BTT wspomaga uczestnictwo w projektach finansowanych w ramach Europejskich Funduszy Strukturalnych oraz innych środków krajowych i zagranicznych poprzez prowadzenie szkoleń, konsultacje i obsługę administracyjną projektów. W AWF Katowice realizowane są badania, usługi oraz projekty badawcze także z zewnętrznym finansowaniem pochodzącym m.in. z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Centrum Nauki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach w 2022 roku otrzymała kategorię A+ w naukach o kulturze fizycznej i jako jednostka naukowa tworzy środowisko, w którym innowacyjne rozwiązania i dokonania naukowe są możliwe dzięki wyspecjalizowanej kadrze, nowoczesnej infrastrukturze badawczej i dobrze wyposażonym laboratoriom.

W latach 2019-2024, w Rankingu Szkół Wyższych Perspektywy, AWF Katowice została wyróżniona jako „Najlepsza Akademia Wychowania Fizycznego” w Polsce. Dodatkowo w latach 2020-2024 fizjoterapia zajmowała I miejsce w rankingu kierunków. W 2024 roku uczelnia znalazła się ponadto na I miejscu w kategorii Potencjał naukowy.

W 2024 roku AWF Katowice uznana została najlepszą polską uczelnią sportową w Global Ranking of Sport Science Schools and Departments ShanghaiRanking. A w 2025 roku uzyskała akredytację Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie jako ośrodek specjalizacyjny w dziedzinie fizjoterapii.

Od wielu lat Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach odnosi także sukcesy sportowe. Rokrocznie studenci reprezentujący barwy naszej uczelni walczą o najwyższe laury w Akademickich Mistrzostwach Polski, które są najważniejszą imprezą sportową dla sekcji uczelnianych AZS i całego środowiska akademickiego. Nieprzerwanie od lat AWF Katowice zwycięża w klasyfikacji medalowej, w każdym sezonie zdobywając ponad 50 medali, w klasyfikacji punktowej z kolei jest jedną z trzech najlepszych uczelni wychowania fizycznego w Polsce.