W zdrowym ciele zdrowy duch?

Ten ważny temat znalazł się pod lupą zespołu badawczego, który pod kierownictwem dr hab. n. med i n. o zdr. Marty Nowackiej-Chmielewskiej z Laboratorium Badań Molekularnych (Instytut Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu) sprawdzi, czy aktywność fizyczna przyczynia się do zwiększenia odporności mózgu na stres, działając poprzez szlaki sygnałowe w komórkach tworzących barierę krew – mózg (ang. BBB, blood-brain barrier). Projekt dostał dofinansowanie w kwocie 2 788 620 PLN i potrwa 4 lata (2023-2027).

Regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na funkcje ośrodkowego układu nerwowego oraz przyczynia się do poprawy nastroju i zdolności poznawczych (w tym pamięci i uczenia się). Niesie ona ze sobą jeszcze jedną ważną korzyść – odporność na stres, polegającą na zdolności do adaptacji w obliczu przeciwności losu, traumy, zagrożeń czy długotrwałego stresu.

Według Światowej Organizacji Zdrowia ponad 300 milionów ludzi na całym świecie cierpi na depresję. Szacuje się, że jedna na pięć osób cierpi na tzw. dużą depresję (ang. MDD, major depressive disroder), która jest najczęściej występującym zaburzeniem nastroju i główną przyczyną niepełnosprawności na świecie. Ponadto częstość jej występowania jest 2-3-krotnie większa u pacjentów z chorobami układu krążenia (np. niewydolnością serca, udarem mózgu) i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zarówno zachorowalności, jak i śmiertelności. Co ważne, zaburzenia afektywne, w tym MDD, częściej występują u kobiet, które zgłaszają wyższy poziom stresu w życiu codziennym – głównego środowiskowego czynnika ryzyka rozwoju depresji.

Istnieje wyraźny związek między zaburzeniami wywołanymi bodźcami stresowymi, zwłaszcza długotrwałymi, a deficytami poznawczymi obserwowanymi zarówno u ludzi, jak i w modelach zwierzęcych.

Zdolność radzenia sobie ze stresem ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego. Aktywność fizyczna została zaproponowana jako skuteczna i dostępna interwencja zapobiegająca zaburzeniom OUN, zwłaszcza związanym z długotrwałym stresem.

Wyniki uzyskane w proponowanym wniosku mogą posłużyć poznaniu nowych celów terapeutycznych opartych na naturalnej aktywności fizycznej, co wydaje się bardzo istotne dla poprawy zdrowia publicznego.

Więcej o projekcie:  https://www.ncn.gov.pl/sites/default/files/listy-rankingowe/2022-09-15-opu8jisl/streszczenia/570738-pl.pdf